Onder het kopje inwendige ziekten vallen alle aandoeningen die met de organen, hormoonhuishouding en zenuwen van het paard te maken hebben. Vaak kan er met lichamelijk onderzoek al een indicatie verkregen worden van de problemen. Aanvullend zijn er per orgaan en probleem extra onderzoeken mogelijk in de vorm van bloedonderzoek, scopie, röntgenfoto’s en echografie.
Kort zullen de meest voorkomende problemen besproken worden, voor meer informatie kunt u de bijbehorende link volgen naar paardenarts.nl.
Luchtwegproblemen:
Veelvoorkomend zijn verkoudheid of longontsteking door een virus of bacterie, of klachten van astma, COPD en dampigheid. Symptomen die vaak gezien worden bij luchtwegproblemen zijn:
– Hoesten
– Neusuitvloeiing
– Benauwdheid
– Bijgeluiden met ademen
– Verminderd presteren
– Koorts (bij infectieuze aandoeningen)
Infectieuze luchtwegproblemen kunnen worden veroorzaakt door:
– Droes
– Rhinopneumonie
– Influenza
Het kan zijn dat de luchtwegen en longen na een infectieuze infectie extra gevoelig zijn geraakt voor stofdeeltjes. Dit kan er voor zorgen dat er een chronische ontsteking ontwikkeld wat uiteindelijk kan leiden tot paardenastma indien er niet tijdig wordt ingegrepen.
Paardenastma:
Bij paardenastma, COPD, RAO of dampigheid is er sprake van een overgevoelige reactie op stof uit de omgeving. Stof bevat vaak schimmels, sporen van schimmels of endotoxines. Dit stof veroorzaakt een ontsteking in de luchtwegen met overproductie van slijm en vernauwing van de luchtwegen. Dit geeft vaak hoesten en benauwdheid. Het gevaar van niet behandelen van paardenastma is dat er schade plaatsvindt in de longen, die niet meer ongedaan gemaakt kan worden. Het is dus van belang zo snel mogelijk de ontstekingsreactie onder controle te krijgen.
Overige aandoeningen van de luchtwegen kunnen (aangeboren) afwijkingen zijn zoals cornage, afwijkingen aan het strotklepje, zeefbeen en luchtzakken.
Over het algemeen is het bij luchtwegen van belang de hoeveelheid stof in de omgeving van het paard te verminderen. Indien mogelijk uit de stal en naar buiten, goede ventilatie, vlas of houtsnippers als bodembedekking, stal goed schoonhouden, niet vegen of opstrooien in de buurt van het paard, hooi nat maken of stomen voor het voeren etc.
[https://www.paardenarts.nl/luchtwegen-van-het-paard-en-luchtwegproblemen/]
Maagdarm problemen:
Het maagdarmstelsel van een paard is bijna 40 meter lang, dus er is een grote verscheidenheid aan problemen in het maagdarmstelsel mogelijk.
Maagzweren:
Uit recente studies is gebleken dat bij ongeveer de helft van alle paarden maagzweren in meer of mindere mate voorkomen. De paardenmaag heeft een relatief kleine inhoud (10-15L). Reden hiervoor is dat de maag van het paard niet fungeert als ‘opslagruimte’ (zoals bij koeien het geval is), maar puur als ‘doorgeefluik’ naar de darmen. Omdat het paard in de natuur de hele dag door aan het eten is, vormt dit geen enkel probleem voor het paard. Wanneer het paard niet de kans heeft om zijn maag gedurende de dag continue gevuld te houden, kunnen problemen optreden.
De maag van het paard bestaat uit een deel met klieren ‘glandulaire mucosa’ en een deel zonder klieren ‘squameuze mucosa’. De glandulaire mucosa produceert maagzuur en wordt beschermd door een slijmlaag. Het deel van de maag zonder klieren heeft geen beschermende slijmlaag tegen maagzuur.
Op het moment dat de maagzuurhuishouding uit balans raakt zal het maagzweer op het niet klierrijke deel van de maag wondjes veroorzaken, welke we maagzweren noemen. Dit wondje zal door de inwerking van het maagzuur slecht genezen en zelfs groter en dieper worden.
Er zijn verschillende oorzaken waardoor de maagzuurhuishouding uit balans kan raken en de kans op maagzweren aanzienlijk wordt.
– Voedsel
- Te weinig ruwvoer
- Te lange tijd tussen voerbeurten
- Teveel krachtvoer en te weinig ruwvoer
– Stress (stress verlaagt de bloedtoevoer naar de maag waardoor de maagwand gevoeliger wordt)
– Hoge trainingsintensiteit
– Medicatie (ontstekingsremmers veroorzaken bij te hoge dosering of langdurig gebruik maagzweren)
Er kunnen verschillende symptomen optreden wanneer een paard last heeft van maagzweren:
– Verminderde eetlust
– Vermagering
– Verminderde prestaties
– Gapen
– Lichte koliekverschijnselen en/of terugkerende koliek
– Tandenknarsen
– Diarree
Indien uw paard maagzweren heeft, wordt er behandeld met maagzuurremmers.
Voeding is zeer belangrijk in de management en voorkomen van maagzweren. De belangrijkste punten zijn:
– Voldoende (!) ruwvoer, liefst gehele dag beschikking over hooi. Dit zou je kunnen ondervangen door het ophangen van een hooinet naast de reguliere voerbeurten op stal.
– Seniores priores op aanvulling van normale voeding
– De seniores mag je aanvullen met olie (zonnebloem of mais). Je mag zeker wel een 100-200 ml olie per dag door de seniores mengen. Indien hij last krijgt van dunne mest dan kun je de hoeveelheid olie iets terugschroeven.
Meer informatie over maagzweren vindt u hier.
Problemen in de darmen geven vaak verschijnselen van koliek, diarree en soms zelf sloomheid en koorts.
Koliek:
Koliek is eigenlijk een verzamelnaam voor buikpijn bij het paard. Symptomen van koliek kunnen zijn:
– Flehmen
– Verminderde eetlust
– Gapen
– Schrapen met voorbenen
– (Veel) liggen en/of rollen
– Sloom zijn
– Afwijkend staan (overmatig gestrekt)
– Toegenomen buikomvang
– Kijken, slaan of bijten naar de buik
– Zweten
– Afwezig bewustzijn
Koliek kan vele oorzaken hebben, daarom worden de oorzaken onderverdeeld in:
– Gaskoliek
– Krampkoliek
– Zandkoliek
– Koliek door verstoppingen in de darm
– Koliek door liggingsveranderingen van de darm
Koliek is een spoedgeval, paarden kunnen namelijk snel verslechteren of zichzelf verwonden door de pijn. U kunt even 5-15min stappen met het paard als dat zonder al te veel moeite gaat. Vaak is het niet slim uw paard te blijven opjagen en kunt u hem dan beter in een veilige ruime omgeving zo rustig mogelijk proberen te houden tot de dierenarts er is.
Voor meer informatie over de verschillende soorten koliek klik hier.
Diarree:
Ook diarree bij het paard kan zeer uiteenlopende oorzaken hebben, zowel infectieus als niet infectieus. Het probleem bij diarree is dat de voedingsstoffen het maagdarmkanaal te snel passeren waardoor er te weinig tijd is om voldoende water uit de darmen op te nemen.
Meest voorkomende oorzaken van diarree bij het paard zijn:
– Zand
– Voeding/voedingsveranderingen
– Gebitsproblemen
– Stress
– Worminfectie (meestal rode bloedworm) *link naar wormenpagina
– Salmonella bacterie
– Colitis X
Behandeling van de diarree is afhankelijk van de ernst en de oorzaak van de diarree. In sommige gevallen is het mogelijk uw paard aan huis te behandelen. Bij ernstigere gevallen kan het noodzakelijk zijn het paard naar de kliniek te brengen. Uw paard wordt dan in veel gevallen aan het infuus gezet, om de uitdroging door de diarree te verhelpen en de lichaamsvloeistoffen weer in balans te brengen.
Belangrijk is om op tijd de dierenarts erbij te halen als uw paard diarree heeft, zodat de oorzaak zo snel mogelijk aangepakt kan worden en het paard niet uitdroogt.
Voor uitgebreidere informatie over diarree klik hier.
Huidaandoeningen:
De huid is het grootste orgaan van een paard. Het biedt een barrière tussen de inwendige weefsels en de buitenwereld. Indien deze barrière doorbroken wordt of de groei en celvernieuwing van de huid verstoord is, kunnen er problemen ontstaan. Huidklachten die kunnen optreden zijn:
– Jeuk
– Kale huid
– Verdikkingen of bulten
– Wonden
Er is een verscheidenheid aan oorzaken die deze klachten kunnen verklaren:
– Parasieten zoals luizen, mijten en schimmels
– (Huid) tumoren, zoals melanomen en sarcoïden
– Trauma
– Allergie
Veelvoorkomende huidaandoeningen zijn:
– Mok
– Staart- en maneneczeem
– Einschuss of olifantenpoten
Mocht uw paard een huidprobleem hebben kunt u altijd een van onze dierenartsen raadplegen. Indien de oorzaak niet meteen duidelijk is, is het mogelijk verder onderzoek te doen door bijvoorbeeld cellen of een klein stukje weefsel af te nemen en dit door een laboratorium te laten onderzoeken. Met deze technieken kan voor de meeste huidproblemen een oorzaak gevonden worden en een gerichte behandeling gestart.
